Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Borusan bunlardan biridir. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Цrneрin bakkala giderken. Эnюallah dьzelir. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Dr. Kitap ve gazete okumayэ da. . 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Onlarla iftihar ediyorum. Okul Эstanbul'daydэ. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Enstrьman црrenmek зaba ister. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Orada doрdum. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. . Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. . Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Эntihara kadar gidebilirdim. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. . Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. O rahatsэz oluyordu. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Beni зok etkiledi. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. . 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Beni onun yanэna verdiler. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. . Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Ne gelen oldu ne de giden. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. . Bana "Sen kemana" dediler. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. O da kabul etti. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Bunlarsэz yapamam. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Юimdi de Эsrail-Filistin. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Bьtьn tьrlere saygэm var. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. . Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Tiyatroda, operada, sinemada. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Saim Akзэl. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. . Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Эnюallah dьzelir. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. . Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Tiyatroda, operada, sinemada. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Onlarla iftihar ediyorum. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Beni onun yanэna verdiler. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Beni зok etkiledi. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Okul Эstanbul'daydэ. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. . Saim Akзэl. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. O da kabul etti. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Kitap ve gazete okumayэ da. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. . Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bana "Sen kemana" dediler. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Цrneрin bakkala giderken. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. . Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Enstrьman црrenmek зaba ister. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bunlarsэz yapamam. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Borusan bunlardan biridir. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. O rahatsэz oluyordu. Ne gelen oldu ne de giden. . . Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. . Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Dr. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Orada doрdum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Эntihara kadar gidebilirdim. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. . Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bьtьn tьrlere saygэm var. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Юimdi de Эsrail-Filistin. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim.